Hallo familie, vrienden en andere (trouwe) lezers,

We zijn hier nu meer dan drie weken, hoog tijd dus voor een eerste van een hele reeks verhalen.

Vooral verhalen over hoe we trachten te werken, ons te settelen en thuis te voelen in Rwanda. Maar wanhoop niet, af en toe krijgen jullie er een gratis toeristisch verhaaltje bovenop ;-)

Omdat we ook geven om jullie achtergrondkennis, zullen we af en toe een artikel uit de ‘East African-krant' bespreken. Dit enkel voor de geïnteresseerden uiteraard ;-)

Hoofdstuk 1. Huizenjacht.

Vanuit België hadden we al weken contact met 'L'Auberge de Kiyovu', eigendom van de Presbyteriaanse Kerk, in één van de mooiere en duurdere buurten van Kigali. Deze kerkgemeenschap verhuurt, naast een aantal kamers in een guesthouse, ook twee bemeubelde woningen. Of althans, dat werd ons absoluut verzekerd tijdens wekenlang heen-en-weer-gemail. We hadden het natuurlijk wel kunnen denken (maar we zijn (of waren) niet fatalistisch genoeg waarschijnlijk ;-)), maar bij aankomst was ons beloofde toekomstige huis leeg, vuil, stinkend, vol muggen, duurder dan verwacht, en bovendien na 1 maand aan iemand anders verhuurd voor onbepaalde duur. Geen optie dus. Na een week logeren in een guesthouse, en na een uitputtende huizenjacht te hebben doortaan, besloten we voorlopig in te trekken in een groot, mooi huis dicht bij het centrum. Dit huis delen we met 1 Canadese vrouw, haar Rwandese boyfriend, 2 Amerikanen en een Burundees.

Hoe zoek je in Rwanda een huis/appartement?

Meestal via de radio tamtam. Genre 'Twee nieuwe muzungu's gearriveerd in het land - STOP - zoeken huis met stromend water en liefst ook elektriciteit van tijd tot tijd - STOP - laten we hen met z'n allen bellen om hen te laten weten dat er een huis vrij staat - STOP - pas cher du tout - STOP - een slordige 3000 dollar per maand is voor de witten wellicht geen probleem - FULL STOP.' Dit maar om te zeggen dat we ons wel een klein beetje het slachtoffer voelen van de uitgebreide (en bij wijlen schandalig veel betaalde) expat wereld hier, die ervoor heeft gezorgd dat de huurprijzen voor blanken werkelijk de pan uit swingen. Maar goed, we dwalen af. Het huis-vind-systeem dus.

Wij hadden het geluk een Rwandese française te leren kennen in l'Auberge (die dus toch ergens goed voor bleek te zijn) die ons een 'commissionaire' bezorgde. Deze man heeft ons verschillende huizen getoond, heel erg mooi allemaal, maar onbetaalbaar.

Een andere huis-zoek-optie is via de site 'kigalilife' waar onder andere veel zoekertjes voor accommodatie worden gepost. Zo zijn we bij twee makelaars terecht gekomen, die ons ook alweer een hele resem huizen toonden, die ofwel weer prachtig waren aan Koninklijke Prijzen, ofwel minder koninklijk naar pipi stonken. Voor de geïnteresseerden, hierbij de site van ‘Dreamhouse' waar je een aantal prachtige, maar dure woningen kan bekijken: ‘dreamhouserwanda.com'.

Wat je ook kan doen is gewoon een appartementsblok binnen stappen (of de eigenaar ervan contacteren indien het nummer vermeld staat). Je vraagt vervolgens de prijs, komt uiteraard van een kale reis terug (Rwandezen leven niet in appartementen, deze zijn een betrekkelijk nieuw fenomeen, en eigenlijk enkel bedoeld voor zakenmensen), maar uiteraard heeft de secretaresse dan wel een telefoonnummer van een vriend van een vriend van een vriend van een nonkel van een tante die ook wel weer iemand anders kent die huizen verhuurt. Zoiets ongeveer. Zo hebben we ons huidig huis gevonden.

En tenslotte leer je ook andere expats kennen die zelf een kamer verhuren of weet hebben van een huis dat vrij komt...

Ons huis is zoals reeds gezegd zeer groot, zeer mooi en ligt dicht bij het centrum.

Maar uiteraard leven we hier niet in een sprookjesland vol elfjes en feetjes, en was er tot vorig weekend elke dag wel iets dat mankeerde aan ons mooie grote huis. Meermaals springende waterleidingen, uiteraard best te herstellen voor dag en dauw door middel van het uitbreken van de muur grenzend aan onze slaapkamer, water dat soms eens uit de kranen komt en dan weer niet (hoewel we ons net ingeshampoode haar natuurlijk altijd gewoon op de vloer konden leggen, daar was het immers steeds nat), rust noch privacy door continu binnen- en buitenlopende arbeiders, veel gestaar, veel 'gemuzungu'* en uiteraard het eeuwig aanwezige en ons opgedrongen personeel dat zijn tent en kampvuur voor ons raam had opgeslagen met bijhorend gekwetter en radioschreeuw. De eigenaar stak zowat om het uur zijn hoofd of andere lichaamsdelen door het raam, of het nu 6 uur 's morgens was, we net uit de douche kwamen, aan het struikelen waren over de rommel in onze veel te kleine kamer, ça va les filles? Ça va. Uiteraard. Altijd ça va maar. Geneer je vooral niet. Zien we er soms uit alsof we behoefte hebben aan die constante kop door ons raam? Zien we eruit alsof we zin hebben in een sociaal gesprek als we onze overstroomde vloer aan het opdweilen zijn? Ça va oui. Ça va tres tres bien, et vous?

Soit, om een lang verhaal kort te maken, nadat we vorig weekend wakker werden door een kleine tsunami waarbij we bijna konden roeien in onze ondergelopen kamer en badkamer, besloten we naar boven te verhuizen. Onze kamer daar is een stuk kleiner, maar zoveel rustiger, en bovendien staat er een zetel geplaceerd voor onze deur, die we ons dan ook al helemaal hebben toegeëigend.

We weten uiteraard ook wel dat dit huisdeelgedoe geen ideale oplossing is. Het liefst zouden we iets voor ons alleen hebben, maar een piepklein huisje in een leukere en residentiële buurt kost minimum 800 dollar, plus dan nog water/elektriciteitskosten (wat aanzienlijk duurder is dan in België), minstens 4 maanden vooruit te betalen, en dat hapt toch wel wat in ons budget. En zonder budget kunnen we niet op weekend, en zonder weekendjes krijgen jullie geen mooie weekend-verhalen. Dat willen we jullie uiteraard niet aan doen ;-) Op dit moment denken we er dus aan om een huis te blijven delen zodat we wat meer geld hebben om ons te verwennen op vlak van weekenduitstapjes, sportabonnementen, af en toe een etentje... Ondertussen staat Muriel op de wachtlijst om een huis van de VN te kunnen huren. A ver que pasa. Ook hier is vriendjespolitiek uiteraard wel aan de orde.

Hoofdstuk 2. Werkjacht, althans voor één van ons.

Werk zoeken als arts in de Derde Wereld. Het leek een eenvoudige opdracht om een betaalde job te vinden in een land waar er een tekort is aan artsen en waar het barst van de NGO's, bilaterale (BTC of Belgian Technical Cooperation, die de ontwikkelingshulp in opdracht van de Belgische staat uitvoert) en multilaterale (zoals de Verenigde Naties) organisaties. Dat dit toch niet zo eenvoudig is, werd ons al snel duidelijk in België, waar ik talrijke niets opleverende sollicitaties heb gedaan, en werd hier bevestigd door de verhalen van andere ‘volgende' partners van werkende expats. Een betaalde job is ondertussen geen prioriteit meer, wel zinvol en interessant werk, als vrijwilliger dan, en ondertussen houd ik mijn oren en ogen open voor eventueel vrijkomende vacatures.

In België had ik al contact gelegd met de ‘Broeders van Liefde', een NGO die werkt rond onderwijs, gehandicapten- en psychiatrische zorg. Ik zou voor hen een dag in de week werken rond vroegdiagnostiek en -begeleiding van kinderen met een handicap. Deze week heb ik een vergadering met de verantwoordelijke van dit project om de praktische invulling hiervan te bespreken. Daarnaast heb ik via een Brits koppel (hij pediater, zij huisarts in opleiding), die hier 6 maanden vrijwilligerswerk doen en met wie we blijkbaar op hetzelfde moment de ‘Annapurna trekking' in Nepal hebben gedaan vorig jaar (wat is de wereld klein en is Nepal populair ;-)) , de kans om in het Universitair Ziekenhuis van Kigali les te geven aan geneeskundestudenten en arts-assistenten. Vorige week heb ik samen met de vrouwelijke arts, Katie, een les gegeven over het klinisch onderzoek van de ‘craniale zenuwen' (of aangezichtszenuwen). Aanvankelijk had ik mijn vraagtekens bij de meerwaarde van een les gegeven door een huisarts aan assistenten interne, maar het werd mij al snel duidelijk dat dit wel degelijk nuttig is. Blijkbaar wordt er in de geneeskunde opleiding hier compleet geen aandacht besteed aan klinische vaardigheden. De theoretische achtergrond is er, maar ze hebben er geen idee van hoe dit in praktijk om te zetten. De assistenten interne waren leergierig, geïnteresseerd en zelf vragende partij naar nog meer lessen. Vooraleer officieel te starten, moet ik nu wel nog de goedkeuring hebben van de decaan en het hoofd van de dienst interne, maar ik ben alleszins al enthousiast om hieraan mee te werken! Verder is er ook nog de optie om in een district hospital te werken, wat op langere termijn wel minder duurzaam is dan onderwijs, maar ik wil zelf wel graag patiënten zien en de kliniek leren kennen.

Over Muriel haar job kan ik niet veel zeggen, behalve dat ze tot nu toe in Kigali heeft gewerkt. Wegens het niet aanwezig zijn van Unicef-auto's kon ze namelijk niet officieel worden voorgesteld aan haar directe collega in Nyamata, de hoofstad van het district waar ze normaal zal werken. Ze kon uiteraard al zelf met de bus gegaan zijn, maar zo gaat dat hier, officieel voorstellen, een babbel, een ‘bonjour, comment ça va' zijn hier heilig en absoluut noodzakelijk vooraleer men over zaken kan spreken. Muriel belooft de volgende keer zelf wat meer over haar werk te schrijven.

Hoofdstuk 3. Vrienden- en hobbyjacht.

Naast een huis en werk, zijn sociaal contact en ontspanning uiteraard belangrijk.

Kigali bestaat uit een grote expat- en vrijwilligersgemeenschap. Langzaam aan leren we meer en meer mensen kennen. Er is een vrij grote Belgische expatcommunity hier, bestaande uit vooral BTC'ers en VN'ers. Als tegengewicht voor al die Belgen ;-), hebben we onze internationale huisgenoten, een Nederlandse die we in de sauna hebben leren kennen (waarover later meer), een Rwandese vriend van tijdens onze stage in 2007, zijn toffe Deense verloofde en de reeds genoemde Britten.

Een vriendin die we zeker moeten vermelden is ‘Serena'. Zij is fantastisch, vriendelijk, heet, luxueus en laat je eventjes vergeten dat je in Afrika bent. Dat is niet negatief bedoeld, maar geloof ons, soms wil je een beetje vergeten dat je hier bent en je in Europa wanen. Toen we tijdens onze zoektocht naar een betaalbaar zwembad, contact opnamen met hotel Serena, zei de ‘gyminstructor' dat we een hele dag gratis gebruik konden maken van de faciliteiten. Dit als kennismaking en in de hoop dat we lid zouden worden. We hebben genoten van de zalige douches, de sauna, het stoombad, yacuzzi (alhoewel die wel verschrikkelijk warm was, andere gasten vertelden ons over bijna brandwonden bij hun vorige bezoek), het gratis koud water, de zalig zachte handdoeken, de roddelboekjes (wat missen we de boekjes van bij tandarts Devos ;-)) en het zwembad. En daar hebben we dus onze Nederlandse vriendin leren kennen die ons gered heeft van een grote afgang. Wij waren namelijk in ons nopjes naakt op weg om alle faciliteiten te verkennen, terwijl zij er ons op wees dat dit -niet geheel onlogisch- met badkledij diende te gebeuren. Dagelijks twijfelen we of we een abonnement zouden kopen, maar dit kost 1100 dollar per jaar per persoon. Een beetje veel dus...

Op het vlak van sport heb je in Kigali een aantal opties. Er zijn een aantal plaatsen waar je kan gaan ‘gymmen'. Stel je hierbij een groep zwetende, roepende rwandezen voor, mannen en vrouwen gemengd, die op boenkeboenke muziek staan te springen, turnen en steppen. Deze week regelen we ons abonnement bij ‘Cercle Sportif' waar we kunnen zwemmen en tennisles nemen. Dit klinkt zeer verwaand, maar het kost hier veel minder dan in België en zoveel is er buiten sport niet te doen hier, vandaar...

Een cinema is er, en die speelt zelfs internationale films, maar daar zijn we nog niet geraakt. Een leuk en aangenaam alternatief is het restaurant ‘Heaven', uitgebaat door een Westers koppel waar elke zaterdagavond een recente internationale film wordt gespeeld.

Ok, nu is het tijd voor een klein toeristisch nootje. Dit weekend zijn we aan de drukte van Kigali ontsnapt en zijn we gaan relaxen en genieten aan het Kivumeer. De busrit (die zeer comfortabel is vergeleken met het openbaar vervoer in Azië) van Kigali naar Kibuye, het stadje in het midden van de kust aan het Kivumeer, duurt 2,5u en voert je door prachtige landschappen. Waarom Rwanda 'Le pays des milles collines' wordt genoemd, wordt al snel duidelijk tijdens een rit door het binnenland. We hebben genoten van onze ontbijtjes op het terras met uitzicht op het Kivumeer, van een dagje kayakken (jaja Maaike en Tjalina, er is hier het één en ander veranderd sinds 2007- er is zelfs de mogelijkheid tot waterskiën, weliswaar aan belachelijk hoge prijzen), tilapia en boekjes lezen ;-) Vandaag hebben we de kerk in Kibuye bezocht waar tijdens de genocide in 1994 meer dan 11000 Tutsi's hun toevlucht namen in de hoop veilig te zijn, maar echter allemaal gruwelijk werden vermoord. Over heel Rwanda verspreid liggen een aantal memorial sites, deze zullen dus ongetwijfeld nog ter sprake komen. Toen we ons naast een groep vrouwen op een graspleintje naast de kerk zetten, kwam er één van de vrouwen naar ons toe om ons uit te leggen waarom ze daar samen kwamen. Blijkbaar ging het om een maandelijkse bijeenkomst van weduwes/weduwnaars (sinds de genocide) die met elkaar hun emoties en moeilijkheden deelden. Het woord 'genocide' wordt door veel Rwandezen in de mond genomen, in de context van 'sinds de genocide is dit of dat veranderd' of 'ik heb een aantal jaren in het buitenland verbleven tijdens en na de genocide', dit was echter de eerste keer dat iemand het woord genocide zo persoonlijk gebruikte. We werden er stil van...

Genoeg geschreven voor vandaag. Hopelijk zijn jullie niet in slaap gevallen tijdens de tekst en genieten jullie van de foto's.

Nog eens een dikke proficiat aan Luka'tje die vandaag zijn eerste communie heeft gedaan, en aan de trotse ouders ;-)

Een dikke kus en knuffel aan alle ouders (incl de plusjes),alle broertjes, zusjesen schoonfamilie. En een allergrote knuffel aan de liefste baby (alhoewel ze toch wel zeer groot wordt) ter wereld;-)

En ook een dikke kus en knuffel aan alle andere familieleden en vriendjes en vriendinnetjes ;-)

*muzungu betekent ‘blanke', zodra je hier buitenloopt, wordt je langs alle kanten op die manier aangesproken

Addendum:

Geachte lezers,

Naast het U op de hoogte brengen van ons reilen en zeilen, zullen we U misschien ook wat actualiteit/nieuwtjes meegeven over (Oost-)Afrika. Net zoals 'De Morgen' (jaja wij zijn zeer belezen en intelligent;-) geen 'Dag allemaal' of 'Het laatste nieuws' voor ons ;-)) onze dagelijkse kost was in België, zullen we dat hier proberen met de 'East African', een op het eerste zicht aan-de Morgen-tippende krant.

Indien deze rubriek niet gesmaakt wordt, laat het ons weten. We zullen ons uiterste best doen om met een ander onderwerp op de proppen te komen, mogelijkheden genoeg, zoals een lifestyle, kook, uitgaan,... rubriek ;-).

Een artikel met als titel ‘Why East Africa is one of the worst places to be born a woman', gaf enkele schokkende feiten en getallen weer.

• De kindersterfte in Rwanda bedraagt 134/1000 voor kinderen jonger dan 5 jaar, in het buurland Burundi stijgt dit zelfs nog tot 168/1000.
• In Kenya werkt 6,1% van de kinderen tussen 5 en 14 jaar, 2,9% kan hierdoor nooit naar school. Het grootste deel van deze werkende kinderen werkt onbetaald bij familie op het platteland.
• Wereldwijd is er zoveel te doen rond ‘Gender equality'. In Afrika is dat niet anders. Overal zijn er NGO's ter verdediging van gelijke rechten tussen man en vrouw en gelijke toegang tot onderwijs, gezondheidszorg... Ook in Rwanda. Er zijn ook in Afrika wetten die de vrouw moeten beschermen, oa tegen fysiek geweld. Maar bij een schending van deze wetten, gebeurt er niets. Is dit omwille van de mentaliteit bij de vrouwen die het geweld niet als ‘fout' beschouwen of is dit het gevolg van politieke onwil indien er dan toch een aangifte gebeurt?
  In het artikel vermelden ze een onderzoek in Uganda naar de mening van vrouwen en mannen rond ‘wifebeating'. Blijkbaar verwachten vrouwen van hun medegeslacht ‘to turn the other cheek' bij huishoudelijk geweld.
  Opvallend bij dit onderzoek is dat meer vrouwen dan mannen akkoord gaan met huishoudelijk geweld. Zo vinden 36% van de mannen en 40% van de vrouwen het aanvaardbaar dat een vrouw wordt geslagen indien ze in discussie gaat met haar wederhelft, en begrijpen 19% van de mannen en 31% van de vrouwen dat deze laatste het slachtoffer worden van geweld indien ze geen seks willen met hun man. De verschillende mening van man en vrouw wordt verklaard door hun opvoeding. Van vrouwen wordt verwacht dat zij de ‘sociale lijm' zijn die families en gemeenschappen samenhoudt en dat ze ruzies moeten vermijden. Om deze rol te kunnen vervullen, zijn ze zelfs bereid om fysiek geweld toe te laten.
• In landen zoals Malawi en Senegal nemen 70% van de mannen de belangrijke beslissingen inzake de gezondheidszorg van hun vrouw. Wat nog eens bijdraagt tot de ongelijke toegang van gezondheidszorg voor vrouwen.
• 1 Rwandese vrouw op 35 overlijdt in de loop van haar leven aan de gevolgen van een zwangerschap of bevalling. In Tanzania bedraagt dit zelfs 1/23.
• Sub Sahara Afrika is wereldwijd de koploper wat betreft huwelijken bij minderjarige meisjes. Zo zijn er 26% van de Kenyaanse meisjes getrouwd vooraleer ze 18 jaar zijn; in Uganda bedraagt dit maar liefst 46%!

Tot hier enkele sprekende cijfers met betrekking tot Oost-Afrika.

Dra volgt meer...

Doei doei!

Meerle